Święto Narodowe Trzeciego Maja
Drodzy uczniowie,
W naszym szkolnym kalendarzu pod datą 3 maja kryje się bardzo ważne święto. Właśnie tego dnia 230 lat temu uchwalono ustawę która miała być fundamentem a jednocześnie ostatnią próbą ratowania Rzeczpospolitej.
Pierwsza w Europie i druga na świecie – Konstytucja 3 Maja z 1791 roku była próbą unowocześnienia ustroju Polski i ratowania jej suwerenności.
Choć obowiązywała przez 14 miesięcy, do dzisiaj jest powodem do dumy dla Polaków.
Autorami Konstytucji 3 maja byli Król Stanisław August Poniatowski , Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad w trakcie których uchwalono Konstytucję.
W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii) , sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej.
Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję,
a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Ustawy Zasadniczej określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”
Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała przywileje szlachty. Celem ograniczeń względem szlachty było zapobieżenie możliwości przekupstwa, biednego szlachcica przez przedstawicieli obcego państwa. Konstytucja potwierdzała też przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z 18 kwietnia 1791 roku.
Według tego aktu, mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej a także prawo nabywania szlachectwa.
Konstytucja 3 maja znosiła także „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska. Zniesiona została też wolna elekcja. Jej miejsce zastąpiła władza dziedziczna.
Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa – gołota, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni z płacenia podatku. Katolicyzm został uznany za religię panującą,
Już w dwa dni po uchwaleniu Konstytucji dzień 3 maja uznano za święto narodowe, które później z powodu niewoli kraju zostało na długi czas zawieszone.
W 1792 roku rozpoczęła się bowiem wojna polsko-rosyjska w obronie Konstytucji 3 Maja. Ostatecznie doszło do okupacji Polski, obalenia Konstytucji i drugiego rozbioru państwa.
Święto 3 Maja zostało przywrócone w II Rzeczypospolitej Polskiej w kwietniu 1919 roku. Zdelegalizowane przez okupantów niemieckich i sowieckich podczas II wojny światowej, na nowo powróciło do naszego kalendarza w 1990 roku.
Uczniowie , w związku z brakiem możliwości czynnego udziału w uroczystościach o charakterze patriotycznym, w tym naszej corocznej akademii,
zachęcam Was bardzo gorąco do uczczenia w najbliższym gronie rodzinnym tego święta.
Wywieśmy flagę, porozmawiajmy w tych trudnych czasach, czym dla nas, dla rodziców jest patriotyzm.
Śledźmy wydarzenia w Internecie, telewizji związane z obchodami 230 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Gorąco zachęcam do wzięcia udziału w konkursie fotograficznym przygotowanym dla Was z tej okazji.
Pamiętajmy, że naród , który zapomina o historii własnej ojczyzny, traci swoją tożsamość i skazany jest na zagładę
Nauczyciel historii
mgr Marek Drużyński